COĞRAFİ TERİMLER


 Basınç : Yüksek basınç alanlarında alçalıcı hava hareketi buharlaşmayı engeller. Çünkü alçalan havanın yoğunluğunun artması su buharının yükselmesini önler. Alçak basınç alanlarında ise yükselen havanın yoğunluğu daha az olacağı için buharlaşma daha kolaydır.

Coğrafi Bölge : Taşıdığı belirli Coğrafi özellikleri ile çevresinden ayrılan, kendi içinde benzerlik gösteren en geniş coğrafi birimdir. Coğrafi bölgelerin sınırları belirlenirken doğal koşullar, sosyal ve ekonomik özellikler temel alı

Çökme Dolini : Yeraltında bulunan mağara sistemlerinin tavanlarının incelerek çökmesi ile oluşan karstik şekillerdir. Çökme dolinleri, derinliklerinin fazla oluşu, yamaçlarının eğimli oluşu ve tabanlarındaki iri bloklar halinde maddeler bulunması nedeniyle erime dolinlerinden kolayca ayırt edilirler.

Troposfer : Atmosferin, yeryüzüne temas eden, alt bölümüdür.

Orojenez : Dağ oluşumu.

Debi : Akarsu akımı.

Topoğrafya Haritaları : İzohips (eş yükselti) eğrisi yöntemi ile yapılır. Araziyi ölçekleri oranında ayrıntıları ile gösterirler.


Uvala : Genişleyip, derinleşen dolinlerin birleşmesiyle oluşan, dolinlerden daha büyük çukurluklardır.

Dolin : Kalker platolar üzerinde görülen, oval şekilli erime çukurluklarıdır.

Epirojenez : Karaların toptan alçalması ya da yükselmesi olayına epirojenez denir.

Eş Aralık : İzohips aralığı

Fay : Yerkabuğu hareketleri sırasında şiddetli yan basınç ve gerilme kuvvetleriyle blokların birbirine göre yer değiştirmesine fay denir.

Fiziki Haritalar : Yeryüzünün kabartı ve çukurluklarını gösteren orta ya da büyük ölçekli haritalardır

Meteoroloji : Atmosferin özelliklerini inceleyen bilim dalına meteoroloji denir
.
Taşküre (Litosfer) : Dünya'nın manto katmanının üstünde yer alan ve yeryüzüne kadar uzanan katmanıdır

Gel – Git : Ay’ın ve Güneş’in çekim gücünün etkisiyle Dünya’daki su kütlelerinin alçalması ve yükselmesi olayıdır. Ancak Ay, Dünya’ya en yakın gök cismi olduğundan gel git olayında daha etkilidir.

Harita : Dünyanın bütününün ya da bir bölümünün kuşbakışı görümünün belli bir oranda küçültülerek düzleme aktarılması.

Orojenez (Dağ Oluşumu) : Jeosenklinallerde biriken tortul tabakaların kıvrılma ve kırılma hareketleriyle yükselmesi olayına dağ oluşumu ya da orojenez denir

Plato : Akarsu vadileriyle derince yarılmış düz ve geniş düzlüklerdir.

Hidroloji : Suyun özelliklerini inceleyen bilim dalına hidroloji denir

İklim : Geniş bir bölge içinde ve uzun yıllar boyunca değişmeyen ortalama hava koşullarına iklim denir.

Jeoloji : Yerkürenin yapısını, yaşını ve özelliklerini araştıran bilim dalına yer bilimi jeoloji denir.

Lapya : Kalkerli yamaçlarda yağmur ve kar sularının yüzeyi eriterek açtıkları küçük oluklardır.

Peneplen : Geniş arazi bölümlerinin, akarsu aşınım faaliyetlerinin son döneminde deniz seviyesine yakın hale indirilmesiyle oluşmuş, az engebeli şekle peneplen (yontukdüz) denir.

Polye : Karstik yörelerdeki genişliği birkaç kilometre olan, uzunluğu 20-30 kilometreyi bulan, hatta geçebilen ova görünümlü büyük karstik çukurlara polye denir.

Lejant : Harita anahtarı

Litosfer : Taş küre

Barkan : Hilal biçimindeki kum birikintisi.

Moren : Buzuldan taş.

Traverten : Kalsiyum karbonatlı yer altı sularının çıktıkları yerlerde çökelmesi sonucu oluşan kimyasal tortul taş.

Konverjans : Yeryüzündeki siklon alanlarında çevreden merkeze doğru esen rüzgarların hareketine denir.

Diverjans : Hava kütlesinin merkezden çevreye doğru yayılması.

Heyelan : Toprağın, taşların bulundukları yerlerden aşağılara doğru kayması ya da düşmesi bu olayların tümüne denir.

Projeksiyon : Dünyanın küreselliği nedeniyle haritalarda ortaya çıkan hataları en aza indirmek için kullanılan yöntemlerdir.





Yorumlar